Digitizing the Cappadocian Dialectal Landscape

To συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα στοχεύει στην πλήρη καταγραφή και μελέτη μιας διαλεκτικής ποικιλίας της Μικράς Ασίας, της Καππαδοκικής. Η Καππαδοκική: α) αποτελεί μια απειλούμενη διάλεκτο υψίστης σημασίας για την πολιτισμική ιστορία της Ελλάδας β) είναι μια διάλεκτος που μέχρι πρότινος εθεωρείτο νεκρή, και για την οποία υφίσταται πλέον μεγάλος όγκος πρόσφατα ανακαλυφθέντος γλωσσικού υλικού, το οποίο ως τώρα δεν έχει αξιοποιηθεί από την γλωσσολογική έρευνα γ) παρουσιάζει εξαιρετικό ερευνητικό ενδιαφέρον, λόγω της ιδιαίτερα αποκλίνουσας μορφής της, οφειλόμενης στην μακραίωνη απομόνωση και στην έντονη επαφή με την τουρκική και δ) είναι η μόνη μείζων νεοελληνική διάλεκτος για την οποία δεν υφίστανται ακόμα βασικά εργαλεία αναφοράς. Βασικός στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να επιχειρηθεί, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μια πλήρως ψηφιακή προσέγγιση στην διαλεκτολογική έρευνα, εφαρμόζοντας πληροφορικές τεχνολογίες αιχμής στην έρευνα της διαλεκτικής ποικιλότητας. Πιο συγκεκριμένα, πέραν της βασικής γλωσσολογικής έρευνας, η οποία θα οδηγήσει στην παραγωγή επιστημονικών μελετών που θα προωθούν την γλωσσολογια και τις γνώσεις γύρω από την πολιτισμική ιστορία, στόχος είναι η δημιουργία δύο μειζόνων έργων αναφοράς, σύμφωνα με την τελευταία λέξη της επιστημονικής έρευνας: δηλαδή έναν διαδραστικό ηλεκτρονικό διαλεκτικό χάρτη και ένα πλήρες ιστορικό λεξικό των καππαδοκικών διαλέκτων.

Το πρόγραμμα αποτελεί πεδίο συνάντησης ανάμεσα σε μια ανθρωπιστική/κοινωνική επιστήμη (γλωσσολογία) και την πληροφορική. Περιλαμβάνει την διερεύνηση τόσο του τρόπου με τον οποίο ψηφιακά εργαλεία μπορούν να εφαρμοστούν σε τομείς όπως η διαλεκτική λεξικογραφία και η νεοελληνική διαλεκτολογία, όσο και του τρόπου με τον οποίο οι τομείς αυτοί, ως αντικείμενα εφαρμογής, θα επηρεάσουν την ανάπτυξη της πληροφορικής επιστήμης. Η ψηφιοποίηση πολύτιμων διαλεκτικών δεδομένων θα δώσει την ευκαιρία να αναπτυχθούν νέες μέθοδοι ανάλυσης του υλικού. Η διαλεκτική λεξικογραφία θα ωφεληθεί από την συνέργεια με υπολογιστικές εφαρμογές, που θα επιτρέπουν πληρέστερη ανάλυση, ταχύτερο διασταυρωτικό έλεγχο του υλικού και μια διαρκώς ενημερωνόμενη έκδοση του άτλαντα και του λεξικού. Επιπλέον, τα υπολογιστικά εργαλεία θα ενισχύσουν την προσπάθεια οπτικοποίησης της γεωγραφικής ποικιλίας των καππαδοκικών διαλέκτων και θα παράσχουν αυξημένες δυνατότητες αναζήτησης και ανάλυσης των δεδομένων.